Latanie jest jednym z najbardziej popularnych środków transportów, który znacząco może skrócić czas naszej podróży. Jednocześnie opóźnienie lub nawet odwołanie lot wiąże się z dużym stresem dla podróżującego, który może spóźnić się na ważne spotkanie biznesowe, stracić dzień wakacji czy nie wrócić na czas ze skończonego urlopu. Jakie prawa przysługują pasażerowi, gdy przewoźnik nie wywiązuje się z zawartej umowy?
Zakres stosowania przepisów unijnych
Na wstępie warto pamiętać, że Rozporządzenie (WE) nr 261/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 11 lutego 2004 roku, w którym ustanowiono wspólne zasady odszkodowania i pomocy w przypadku dużego opóźnienia lotów, obowiązuje państwa zrzeszone w Unii Europejskiej. Możemy wyróżnić trzy typy sytuacji, w których przepisy ww. rozporządzenia znajdą zastosowanie:
- lot w obrębie UE obsługiwany przez linie lotnicze z UE lub z kraju spoza UE,
- lot z kraju spoza UE do UE obsługiwany przez linie lotnicze z UE,
- lot z UE do kraju spoza UE obsługiwany przez linie lotnicze z UE lub z kraju spoza UE,
Warto pamiętać, że od 1 stycznia 2021 r. Wielka Brytania nie znajduje się już w UE. Jeśli zatem będziemy podróżowali z Wielkiej Brytanii do jednego z krajów UE za pośrednictwem linii lotniczych spoza UE, to nie będziemy mogli powoływać się na przepisy rozporządzenia jako podstawy naszego roszczenia o zapłatę odszkodowania.
Wysokość odszkodowania w przypadku opóźnionego lotu
W przypadku opóźnionego lotu odszkodowanie przysługuje, o ile opóźnienie przekracza 3 godziny, jak również nie wystąpi okoliczność wyłączająca winę linii lotniczych. Wysokość odszkodowania za opóźniony lot uzależnione jest od dystansu, jaki mamy pokonać:
| Wysokość odszkodowania | Dystans |
| 250 euro | do 1.500 km |
| 400 euro | 1501 – 3500 km |
| 600 euro | powyżej 3501 km |
Odszkodowanie w przypadku odwołanego lotu
Wysokość odszkodowania w przypadku odwołanego lotu jest analogiczna, jak w przypadku opóźnionego lotu. Warto zwrócić jednak uwagę na sytuacje, w których linie lotnicze mogą zwolnić się z odpowiedzialności. Podróżnemu nie będzie przysługiwało odszkodowanie:
- jeżeli poinformowano go z wyprzedzeniem większym niż 14 dni,
- jeżeli poinformowano go w okresie od 2 tygodni do 7 dni przed planowanym czasem odlotu i zaproponowano zmianę planu podróży, umożliwiającą:
- wylot najpóźniej 2 godziny przed pierwotnie planowanym czasem odlotu i
- dotarcie do miejsca docelowego w okresie krótszym niż 4 godziny po pierwotnie planowanym czasie przylotu
- jeżeli poinformowano go z wyprzedzeniem krótszym niż 7 dni przed planowanym czasem odlotu i zaproponowano zmianę planu podróży, umożliwiającą:
- wylot najpóźniej 1 godzinę przed pierwotnie planowanym czasem odlotu i
- dotarcie do miejsca docelowego w okresie krótszym niż 2 godziny po pierwotnie planowanym czasie przylotu.
Odpowiedzialność przewoźnika
Należy pamiętać, że nie każde opóźnienie automatycznie upoważnia podróżnego do żądania dochodzenia odszkodowania. Linia lotnicza może odmówić wypłaty odszkodowania, gdy opóźnienie było spowodowane tzw. nadzwyczajnymi okolicznościami. Za nadzwyczajne okoliczności rozumie się sytuację, w której opóźnienie nastąpiło ze względu na przyczynę niezależną od przewoźnika i której nie można było uniknąć pomimo podjęcia wszelkich racjonalnych środków. Jako przykłady nadzwyczajnych okoliczności podaje się zazwyczaj złe warunki meteorologiczne, zamknięcie przestrzeni powietrznej czy strajki osób trzecich, niezatrudnionych przez przewoźnika (przykładowo kontrolerzy ruchu powietrznego).
Zgłoszenie roszczenia o odszkodowanie a milczenie przewoźnika
Co jednak w sytuacji, gdy pomimo wypełnienia formularza na stronie przewoźnika oraz zgłoszenia roszczenia o wypłatę odszkodowania, nie otrzymujemy ze strony przewoźnika żadnej odpowiedzi?
W pierwszej kolejności należy pamiętać, że roszczenie pasażera jest ograniczone w czasie i przedawnia się po upływie roku od dnia, w którym nastąpił lot. Jeśli powyższy termin nie upłynął, a pasażer zdeterminowany jest, aby dochodzić swoich praw, pozostaje jedynie zainicjowanie sprawy w sądzie.
Opóźniony lub odwołany lot to sytuacja, której każdy z podróżujących wolałby uniknąć. Jednak jak już dojdzie do tych nieprzyjemności, warto znać swoje prawa. W pierwszej kolejności można zgłosić swoje roszczenie do linii lotniczych. Gdy nie otrzymamy żadnej odpowiedzi ze strony przewoźnika, rozważyć można skierowanie sprawy na drogę sądową. Przed zainicjowaniem postępowania warto swoją sprawę przeanalizować z profesjonalistą, który pomoże ocenić, czy zostały spełnione przesłanki ubiegania się o odszkodowanie, a jednocześnie, czy nie zaistniały okoliczności, które z odpowiedzialności zwalniałyby linie lotnicze.