Przejdź do treści

Zniszczenie egzemplarza utworu

    Dom towarowy Solpol zna każdy mieszkaniec Wrocławia. Ten postmodernistyczny budynek projektu architekta Wojciecha Jarząbka umiejscowiony jest przy ulicy Świdnickiej. Solpol został zbudowany w latach ’90 ubiegłego wieku, jednakże wraz z nowym tysiącleciem znaczenie obiektu znacznie zmalało. Gdy pojawiły się głosy o wyburzeniu budynku i postawieniu w jego miejsce zupełnie nowego, Towarzystwo Upiększania Miasta Wrocławia oraz Fundacja Transformator wyszły z inicjatywą wpisania Solpolu do rejestru zabytków. Dolnośląski Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał jednak decyzję odmowną, która została podtrzymana przez sądy. Urząd Miasta Wrocław wydał decyzję w sprawie pozwolenia na rozbiórkę budynku, co spotkało się z protestami Wrocławian.

    Uczestnicy awangardowego happeningu w obronie Solpolu ubrani byli w kolorowe stroje nawiązujące do barw elewacji budynku. Zdaniem uczestników wydarzenia Solpol cechuje się historyczną wartością oraz jest istotnym dziełem postmodernizmu. Stanowi symbol Wrocławia i powinien pozostać w niezmienionym kształcie jako symbol przemian.

    Co na to wszystko prawo autorskie? Ustawa o prawie autorskim i prawach pokrewnych przewiduje mechanizm postępowania w przypadku podjęcia przez właściciela egzemplarza utworu decyzji o zniszczeniu. W razie podjęcia decyzji o zniszczeniu oryginalnego egzemplarza utworu plastycznego znajdującego się w miejscu publicznie dostępnym, właściciel jest obowiązany złożyć twórcy utworu lub jego bliskim ofertę sprzedaży, jeżeli porozumienie się z nim, celem złożenia oferty, jest możliwe. Jeżeli natomiast sprzedaż nie jest możliwa, właściciel jest obowiązany umożliwić twórcy sporządzenie kopii bądź – zależnie od rodzaju utworu – stosownej dokumentacji.

    Zatem, czy twórca Solpolu może domagać się możliwości sporządzenia kopii swojego utworu? Niestety musimy zmartwić zwolenników postmodernistycznego budynku. W doktrynie prawniczej dominuje pogląd, że przywołany artykuł nie znajduje zastosowania do utworów architektonicznych. Co więcej, właściciel budowli, który podejmuje decyzję o jej wyburzeniu, nie ma obowiązku oddzielenia trwale połączonych z budowlą rzeźb, mozaik, czy witraży i oferowania ich sprzedaży twórcy.

    Jaki będzie dalszy los Solpolu? Aktualne informacje w temacie można śledzić m. in. pod #solpolook